Бүгінгі таңда Қазақстанның түкпір-түкпірінен білім қуып, жұмыс іздеп Алматыға ағылып жатқандардың қарасы көп. Көптеген қазақстандықтар өз үйін армандап, қаржылық тұрақтылық пен жеке жетістіктерге жеткісі келеді. Мәдениет пен экономикалық мүмкіндіктер үйлесім тапқан Алматы қаласынан үйге иелік ету перспективасы әркімде де бар. Алайда, баспана алу жолы мұқият қаржылық жоспарлауды және үнемдеуді қажет етеді. Алматыдағы алғашқы үйін ешқандай көмексіз, мемлекеттік бағдарламасыз және ипотекасыз өзі қаржы жинап сатып алған кейіпкеріміз Алишер Нұрлан алғашқы тұрғын үйге қалай ақша жинақтау керектігі туралы толық нұсқаулық беріп, тәжірибесімен бөлісті.
«Бәрі армандаудан басталды», – дейді кейіпкеріміз. «2017 жылы Алматыға студент боп алғаш келгеннен бастап, осы қалада қалғым келетінін, өмір сүргім келетінін түсіндім, солай стипендиямның бір бөлігін жинап бастадым. Кейін әртүрлі жұмыстар істеп, қайткен күнде де табысымды еселеудің жолын іздедім. 2022 жылы екі бөлмелі пәтер сатып алдым. Бауырларымды оқыту үшін ауылдан жаныма көшіріп алдым. Енді қазір екінші пәтер алуға ақша жинап жатырмын. Ақшаны дұрыс жинап білсең, азартына кіріп кетесің», – дейді Алишер.
Алматыдан үй алу үшін қалай ақша жинауға болады? Алишер өзінің лайфхактарымен бөлісті:
Алматыдағы жылжымайтын мүлік нарығын түсіну
Алғашқы үйіңізге ақша жинақтап бастамас бұрын Алматының жылжымайтын мүлік нарығымен танысу маңызды. Жылжымайтын мүліктің ағымдағы тенденциялары, нарықтық бағалар және сіздің қалауыңыз бен бюджетіңізге сәйкес келетін аудандар туралы мұқият зерттеу жүргізіңіз. Бұл ақша жинау үшін нақты мақсаттар қоюға және қаржылық шешімдер шығаруға негіз болады.
Бюджет жасаңыз
Тұрғын үйге ақша жинаудың алғашқы қадамы – нақты және егжей-тегжейлі бюджет құру. Ай сайынғы табысыңызды, соның ішінде жалақыңызды, бонустарыңызды және кез келген басқа қосымша табыстарыңызды есептеңіз. Әрі қарай, барлық ай сайынғы шығындарыңызды негізгі және қосымша шығындарға бөлу арқылы тізімдеңіз. Ақша жинап бастаудың ең негізгі қадамдарының бірі – үнемшіл болу, яғни бос шығындардан бас тартқан абзал. Бюджеттеу сіздің қаржылық жағдайыңыз туралы нақты түсінік береді және үнемдеу мүмкіндіктерін анықтауға көмектеседі.
Арнайы жинақ шотын ашыңыз
Жинақтаған ақшаңыздың сақталуын қамтамасыз ету және оны оңай қадағалау үшін арнайы жинақ шотын ашуды қарастырыңыз. Алматыдағы көптеген банктер бірінші рет үй сатып алушылар үшін бәсекеге қабілетті пайыздық мөлшерлемелері мен жеңілдіктері бар арнайы жинақ шоттарын ұсынады. Ал бұл жеке шот сіздің жинақ ақшаңызды қажетсіз шығындарға жұмсап жіберуден аулақ болуға көмектеседі.
Нақты жинақ мақсаттарын қойыңыз
Алматының жылжымайтын мүлік нарығын және сіздің бюджеттік шектеулеріңізді зерттеу негізінде нақты үнемдеу мақсаттарын алға қойыңыз. Арманыңыздағы үйді сатып алу үшін қажетті бастапқы жарнаны анықтап,сол мақсатқа жету мерзімін белгілеңіз. Жалпы мақсатыңызды ай сайынғы немесе тоқсан сайынғы үнемдеу көрсеткіштеріне бөлу арқылы ақша жинау процесін жеңіл әрі тиімді өткеруге болады.
Қосымша табыс көздерін қарастырыңыз
Табысыңызды уақытша болса да арттыру жинақтау процесін жылдамдатары сөзсіз. Штаттан тыс жұмыс, толық емес жұмыс күні немесе хоббиді монетизациялау сияқты қосымша табыс көздерінің мүмкіндіктерін зерттеңіз. Бұл қосымша кірісті тікелей жинақ шотыңызға аудару сіздің үй сатып алу жолыңызды қысқартуы мүмкін.
Алматыда қай ауданнан үй алған дұрыс?
Алматыда тұру үшін қаланың қақ ортасынан, әл-Фарабидің бойынан немесе таудың дәл баурайынан үй алу міндетті емес, қазіргі таңда әсем ғимараттарымен, көгалданған бульварларымен, барлық қажеттілігіңе жауап беретін қолжетімді тұрғын үй кешендері күн санап қаламызды көркейтіп келеді. Мәселен, Алматыға жақында көшіп келуді ойлап жүрген адамдар үшін Б.Момышұлы, Мөңке би, Ф.Оңғарсынова, Рысқұлов көшелерінің квардратында орналасқан «Arena Park» бигвиллінен үй алуды ұсынар ем. Неге десеңіз, бигвилль дегеннің өзі қарапайым тілмен айтқанда, «қала ішіндегі қала» дегенді білдіреді, яғни, емхана іздеп немесе жаттығу залына бару үшін қаланың бір басынан екінші басына барып жүрмейсіз. Былайша айтқанда, жайлы өмір сүру үшін тұрғын үйден бөлек, барлық қажетті әлеуметтік инфрақұрылым: медициналық, білім беру, спорт мекемелері, сауда алаңдары мен саябақтар, т.б. қамтылады. Ал Алматыдан өз күшімен ақша жинап, алғаш рет баспана алғалы отырған жан үшін мұндай «қала ішіндегі қала» концепциясы ең тиімді әрі қолжетімді нұсқа деп едім.
Алматыда алғашқы үйіңізді сатып алуға қаражат жинау мұқият жоспарлауды, дисциплинаны және сіздің қаржылық тұрақтылығыңызды талап етеді. Жергілікті жылжымайтын мүлік нарығын түсініп, нақты бюджет құра отырып, арнайы жинақ шотын аша отырып, қол жеткізуге болатын мақсаттар қоя отырып және қосымша табыс көздерін қарастыра отырып, сіз Алматыда үйлі болу арманыңызды жүзеге асыруға жол ашасыз. Ол үшін сізге шыдамдылық, үнемділік және жақсы өмір сүруге ұмтылыс қажет.
